De concrete, dagelijkse strijd voor vrouwenrechten

Vandaag deel ik een artikel uit de Wereld Morgen met jullie. Een hoopvol initiatief.

Bengaalse meisjes stellen klassiek rollenpatroon gezin in vraag

Kleinschalige projecten in Bangladesh brengen de gelijkheid tussen man en vrouw weer een stap dichterbij. Zo leren steeds meer meisjes dat ze zich niet hoeven neer te leggen bij het klassieke rollenpatroon in het gezin.

dinsdag 26 augustus 2014

Jonge meisjes komen elke week samen in om hun rechten te bespreken. Hier praten ze over sanitaire verzorging en persoonlijke hygiëne (foto Naimul Haq/IPS)

Tot vijf jaar geleden leidde Shima Aktar, studente in Gajaghanta in het Bengaalse district Rangpur, een gewoon leven. Toen besliste haar vader echter dat het tijd was om haar aan de 'purdah' te onderwerpen, een religieus gebruik om mannen en vrouwen strikt te scheiden. Het nu zestienjarige meisje vertelt hoe haar vader haar van school plukte op de leeftijd van elf en een huwelijk met een oudere man begon te plannen, "voor haar eigen bescherming".

De schuchtere Shima zou deze ingrijpende beslissing ondergaan hebben, maar kreeg steun van een lokale jongerenorganisatie: Kishori Abhijan. Dit is een project van UNICEF dat jongeren leert over thema's als rollenpatronen, discriminatie, minderjarige huwelijken en seksuele voorlichting. Nu ze haar rechten kent, komt Shima in opstand. Ze is lid van een groeiend leger vrouwen in Bangladesh die vastberaden zijn om de traditionele genderopvattingen te veranderen.

Interactief theater
Andere organisaties gebruiken interactief theater om gemeenschappen te informeren over vrouwenrechten. Voor een publiek van ouders, lokale functionarissen en gemeenschapsleiders mengen de acteurs volkse verhalen met traditionele muziek en dans om hun ongewone boodschap te brengen.

De Bengaalse ngo Centre for Mass Education in Science (CMES) werkt in een afgelegen deel van Rangpur. De ngo gaf onlangs een publieke voorstelling om het gebruik van de bruidsschat aan de kaak te stellen. De bruidsgift wordt in verband gebracht met foltering, aanvallen met bijtend zuur, en in sommige gevallen zelfs met moord en zelfmoord.

Volgens Bangladesh Mahila Parishad, de grootste vrouwenrechtenorganisatie van het land, stierven 330 vrouwen in 2011 door geweld dat te maken had met een bruidsschat. Heel vaak worden vrouwen vermoord, of plegen ze zelfmoord, als ze de volledige som van de bruidsschat niet kunnen betalen.

Mohammed Rashed van CMES gelooft dat sensibilisering hierover onnodige tragedies kan voorkomen. "Door hier ouders, leerkrachten, religieuze en gemeenschapsleiders en regeringsfunctionarissen bij te betrekken, hebben we al positieve resultaten behaald."

Meisjes op de school
Ook UNICEF is hoopvol gestemd. Volgens de Kinderrechtenorganisatie van de VN krijgen 600.000 jongeren in Bangladesh, van wie 60 procent meisjes zijn, nu les over kwesties zoals de wettelijke minimumleeftijd om te trouwen, het belang van onderwijs en geboorteregeling. Dit is een direct gevolg van basisactivisme in de gemeenschappen, aldus UNICEF.

Het aandeel van meisjes op de schoolbanken is ook fors gestegen. Hoewel er nog belangrijke verschillen bestaan tussen de stad en het platteland, schrijft 97 procent van de meisjes zich nu in voor de lagere school. Dat is een van de hoogste percentages in ontwikkelingslanden.

Daarnaast wordt er vooruitgang geboekt op vlak van seksuele gezondheid en rechten. Het gebruik van anticonceptie bij vrouwen bijvoorbeeld steeg van amper 8 procent in 1975 tot ongeveer 62 procent in 2011.

Discriminatie
Toch doen meisjes het in de meeste delen van het land nog minder goed dan jongens. Zo blijft de kindersterfte veel hoger onder meisjes: 16 overlijdens per 1000 levendgeboren jongens, versus 20 per 1000 levendgeboren meisjes, aldus een studie van ngo Unnayan Onneshan uit 2010.

Cijfers van de Wereldbank uit 2010 tonen dat slechts 57 procent van de vrouwen tot de beroepsbevolking behoort. Bij mannen is dat 88 procent.

"Ondanks de indrukwekkende verwezenlijkingen blijven vrouwen en meisjes het slachtoffer van discriminatie. Het gevolg is: onaanvaardbaar hoge cijfers door moedersterfte en hoge aantallen vrouwelijke schoolverlaters in het middelbaar onderwijs", verklaart Shireen Huq, een vooraanstaande vrouwenrechtenactiviste.

"Het ontbreken van politieke wil, geschikte institutionele regelingen en genoeg middelen vormen uitdagingen om echte gelijkheid tussen man en vrouw te bereiken", meent Huq. Experts vinden het belangrijk om vrouwen te betrekken bij elk niveau van het beleid, dus ook in de Union Councils, de kleinste administratieve eenheden in Bangladesh.

> Bangladeshi Girls Seek Equal Opportunity

Leven in het land van aankomst

Baban Kirkuki leeft en werkt in Nederland. Zijn roots liggen in Koerdistan, dat hij moest ontvluchten om politieke redenen. Eerder bij toeval nam ik zijn dichtbundel 'Licht onbekend' (2013) mee uit de bibliotheek. Daarin spreken gedichten over het leven, overleven, leren leven hier. Het zijn voor mij , zeker niet allen, gedichten van en over een vluchteling die hier leeft. Vele gedichten dragen verder en zijn ook ruimer herkenbaar. Maar ik haal er toch eentje uit die voor mij goed verwoordt wat mensen die leren leven in het land van aankomst, of het nu België of Nederland, is vertellen.

EEN PLEK TUSSEN ANDEREN

Mijn ogen

zijn nieuw in Nederland.

Ze zijn al jaren

hier beland

en ze blijven zich

nog vernieuwen

met:

beelden

mensen

kerken

kantoren.

Mijn ogen zijn nieuw,

de taal wil mijn

tong ook vernieuwen.

Het weer geeft mij

een nieuwe jas,

regen een nieuwe paraplu,

vrouw een nieuw hart.

Mijn ik in Nederland

roept mij tot vernieuwing.

Nieuw en oud.

Wat ben ik

in de tijd.

Fanny

Lachen is gezond

Een nieuwe trend in yogaland is lachyoga. Madan Kataria is de grondlegger van deze nieuwe stroming. Buiten veel plezier oogst deze therapie ook gezondheidsresultaten op vlak van artritis, diabetes,... "Lachen is gezond", klopt dus echt wel. En lachen bevordert ook het vrij en creatief denken.

5 principes staan centraal in lachyoga; ze kunnen ons ook inspireren!

1. Wees wie je bent en doe je niet anders voor.

2. Het doel van het leven is bij te dragen aan het groter geheel. Het gaat niet om het behalen van persoonlijke doelen.

3. Doe je best en dat is het.

4. Waardeer en vergeef.

5. Als jij verandert, verandert de hele wereld met je mee.

Dus: de tip van deze zomerdag is: trek die mondhoeken op en loop vandaag met een lach op je gezicht door het leven :-)

Fanny

De kracht van bekrachtigen

Deze ochtend op het zakje van mijn Yogitea vond ik deze spreuk: "Be firm less often-affirm much more." Het deed me onmiddellijk denken aan wat in coaching steeds ook een uitdaging is: op de loer liggen voor bekrachtiging. Hoewel een coachgesprek vaak vertrekt vanuit een probleemstelling, iets wat niet goed loopt, is er vaak zoveel in het gesprek op te merken dat wel goed loopt. En heel vaak zitten hier ook waardevolle sleutels bij tot oplossingen op andere vlakken. Dit bekrachtigingsprincipe is ook het uitgangspunt voor appreciative inquiry, een methode, maar eigenlijk ook een filosofie die ik zoveel mogelijk meeneem in het begeleiden van processen in teams en organisaties. In plaats van in de poel der problemen te duiken, bekijken we eerst wat er wel goed loopt, waar we fier op zijn, waarin we uitblinken. Zonder de uitdagingen die er liggen onder de mat te vegen. Die kunnen zeker benoemd worden, maar in een latere fase als dromen of als elementen waaraan we willen werken. "Wat je aandacht geeft, groeit", is David Cooperriders leuze vanwaaruit deze hele benadering is opgebouwd. Het werkt zo, tussen mensen, in teams en in organisaties. Tip van deze zomerdag: in plaats van vandaag feedback, kritiek,... te geven, kijk eens waar die kansen liggen om te bekrachtigen, om te waarderen wat wel goed loopt.  Ook al voelt het in het begin misschien onwennig omdat we cultureel gezien zeker niet gewoon zijn dit te doen. Het geeft vreugde om het te doen en vaak krijg je zelf ook veel bekrachtiging terug. Proberen maar!

Een paar maanden geleden schreef ik er volgend tekstje over, geïnspireerd op een coachgesprek met een coachee voor wie deze wederzijdsheid in het bekrachtigen echt een inzicht en hopelijk ondertussen een praktijk :-) werd:

"Goed gedaan"

daar heb ik zo'n nood aan

maar niemand die dat zegt

ik bekrachtig

jij bekrachtigt

dat is een werkwoord

ook

voor mij.

Fanny

Coachen en interculturele competentie

Samen met Gunilla De Graef werken we een nieuw aanbod uit: een Masterclass 'Coaching en interculturele competentie'. Vanuit de tweedaagse basisopleiding Interculturele Competentie kwam vanuit professionals uit de integratiesector, de hulpverlening, het sociaal-cultureel werk de vraag hoe interculturele competentie te (stimu)leren. Coaching is daartoe een mogelijkheid. Het zusje van deze masterclass is 'Trainen van interculturele competentie'.

Het model van Interculturele Compentie dat we als referentiekader kiezen is het CIMIC-model dat we ontwikkelden waarbij er 9 componenten zijn die op 5 niveaus kunnen gemeten worden. Na een 'diagnose' via het zelfevaluatieinstrument, de ICWijzer, kunnen medewerkers, collega's of cliënten gecoacht worden op weg naar een meer intercultureel competente persoon. In de masterclass wisselen we uit en doen de ervaringen op zowel in het diagnosticeren van de niveaus van interculturele competentie, als in het stimuleren ervan. We bekijken interessante coachinterventies, alternatieve meetinstrumenten, uitdagingen met groeipotentieel. We oefenen ons ook om de match te maken met gangbare coachmodellen zoals bv. het GRROWmodel dat beschreven staat in het boek Inspirerend coachen van Jef Clement. Interculturele Competentie vormt dan het canvas waartegen we coachingsgesprekken laten plaatsvinden. De vragen en doelen die coachees zich stellen hebben te maken met het intercultureel competent worden. In deze benadering gaat het dus om het coachen VAN interculturele competentie.

Een andere benadering zou ook kunnen zijn om naar de verbinding tussen coachen en interculturele competentie te kijken meer vanuit de bril van de coach. We zetten de schijnwerper op het coachen MET interculturele competentie, je zou het ook cultuursensitief coachen kunnen noemen. Als coach en coachee niet hetzelfde culturele referentiekader hebben, is er immers veel kans dat waarden en normen patronen anders geprioriseerd worden, dat gebruikelijke tips minder aanslaan, dat bepaalde uitdagingen ongepast zouden kunnen overkomen, dat gevoelige zones op verrassende plaatsen gevonden worden. Een goede coach gaat hier zeker ook in een 'gewoon' coachgesprek mee aan de slag, maar intercultureel coachen vraagt misschien net dat ietsje meer - die bruine tussenschijf in onze groene appel -. Daar willen we samen naar kijken, geïnspireerd ook door het boek dat Rosinski hier recent over schreef. Je kan je zelfs de vraag stellen of met een bepaald cultureel referentiekader coachen als methode wel zinvol is. Als je immers geleerd hebt dat het leven jou bepaalt en jij niet het leven, dan wordt coaching misschien moeilijk. Dus zeker niet iedereen is gebaat bij coaching.

Tegelijkertijd zitten er ook veel kansen in een intercultureel coachgesprek! De verschillende culturele referentiekaders van coach en coachee kunnen aanleiding zijn tot het binnenbrengen van een veelheid aan perspectieven in het gesprek. Ook de opties voor het overgaan tot actie kunnen veel ruimer gesteld worden of anders georiënteerd worden en daardoor vernieuwend zijn. Dat maakt dit proces zeker zo boeiend.

Met een uitspraak van Rosinski over coachen sluiten we dit stukje af: "The art of facilitating the unleashing of people’s potential to reach meaningful, important objectives.”

 Met Goesthing bieden we vanaf 1 oktober - op vraag van onze deelnemers aan trainingen en intervisie- nu ook individuele coaching aan. Meer info vind je weldra op de website. Meld je alvast aan op het gekende adres: info@goes-thing.be.

Het grote berenbos

Na een heerlijke vakantie in Canada ben ik terug aan het werk. Met het goede voornemen om toch regelmatiger wat te schrijven, op deze blog en wie weet misschien een boek(je). Een al lang gekoesterde droom. Gemakkelijker gezegd dan gedaan en de ambities in tijden van luwte van het werk zijn altijd groot. Maar laat me klein starten en je alvast regelmatiger via deze blog laten delen in interessante inzichten of ervaringen, mooie uitspraken of poëzie. Ik legde er in het loop van het voorjaar heel wat aan de kant. Ik ga ze in de zomer verwerken. Moge het voor jou inspiratie geven.

Nog even over Canada. Naast de prachtige natuur, flora en fauna, trof me ook nog iets anders, iets wat ik niet verwacht had. Iets wat me deed beseffen hoe vrij wij zijn in denken en handelen. En laat ons hopen dat dit zo mag blijven, ook met de politieke omwentelingen die in de steigers staan.

In ons programma zaten natuurlijk ook heel wat educatieve uitstappen. Zo bezochten we het Vancouver Aquarium waar de Beluga's leven. Prachtige dieren uit de zee, wiens leven ernstig bedreigd wordt door de klimaatopwarming. De voorstelling van de Beluga's ging hier ruim op in. Na afloop sprak een medwerker ons aan en vroeg of we tevreden waren over de informatie die we gekregen hadden, want dat dit een nieuwe voorstelling was die we bijwoonden. Enthousiast gaven we enkele suggesties om nog meer te sensibiliseren. Wat we immers misten was dat mensen, eens ontroerd en geraakt door het verhaal van deze dieren, aangezet zouden worden tot actie in hun persoonlijk leven. We kunnen zelf immers heel wat doen om deze klimaatopwarming te lijf te gaan. Tenminste daar engageren wij ons toch voor. De medewerkster zei, tot ons stomme verbazing, dat zij deze informatie niet zouden kunnen verstrekken omdat zij dan dreigden hun subisidie te verliezen. De informatie die zij nu in de voorstelling gaven was al gewaagd.

Een tweede moment waarop ons dit duidelijk werd was in de Rocky Mountains. We zijn daar de gletsjers van nabij gaan bestuderen. Hoewel het zichtbaar duidelijk is dat er vanalles aan het bewegen is en in versneld tempo in dit gebied, is er geen enkele gids die wil aangeven dat klimaatopwarming een menselijke factor heeft. Men houdt zich weg van discussies of commentaar hieromtrent.

En zo kwamen we dit nog meer tegen. Waar in de VS rangers van de Nationale Parken bv. best wel doorgedreven informatie gaven op avondvoorstellingen waar klimaatopwarming in relatie tot de fauna werd besproken, was dit in Canada totaal afwezig.

En toch wordt er wel degelijk rond gewerkt. Vancouver bv. is echt een stad met een klimaatplan. Alleen het wordt vooral 'verkocht' als ingrepen om te werken aan de gezondheid van de inwoners.

Het deed ons beseffen dat dit dus een erg gevoelig (politiek) thema is. En dat onze onbesuisde manier om hierover met mensen te spreken, voor hen soms echt oncomfortabel was. Cultuurverschil speelde misschien ook een rol, maar wat ons vooral trof was dat een in Europese ogen zo 'vrij' land toch ook zijn duidelijke taboethema's heeft en de druk en directe inmenging vanuit de overheid niet te onderschatten is.

Fanny

Groot in klein zijn

De mier (uit het boek: De stam van Anselmus Ponelli)

Ik zie een mier

ze kruipt recht op me af,

ik lig op een strand

en kijk haar recht aan.

Ze ziet me niet,

voor haar ben ik

weinig meer

dan een obstakel

waar ze door,

of overheen moet.

Als zij mij zou ervaren

zoals ik ben

zou ze erg bang zijn,

Ik, een groot en machtig wezen

dat haar met één vinger

kan verpletteren...!

Ze is zich

niet bewust van mij,

want anders

zou ze

héél snel

omkeren...

Wij zijn net zo blind.

We weten nu

dat er veel meer is

in de leegte om ons heen;

meer

dan we kunnen zien,

horen,

voelen,

en ervaren...

Net als de mier

weten wij haast niks,

maar pretenderen wel

het middelpunt

van de schepping 

te zijn.

Leef

leef,

leef,

maar ben je bewust

dat wij op onze beurt

misschien kleiner zijn

dan de mier.

Laten we

groots

in

klein

ZIJN...

Relaxeertip

Op vakantie hadden we een Ticket to the Moon gekocht. Nee, niet nog verder reizen... maar een heerlijke hangmat. Een echte relaxeertip. Kijk elke dag 5 minuten naar de hemel, dat licht en die prachtige wolken.

"Allonge-toi sur l'herbe coupée, le ballet des nuages va bientôt commencer." -een kadolabel van Nature et Découvertes dat in mijn verzamelmap 'website' zit, past hier goed bij.

Fanny