Bij Jitske Kramer volg ik de training deep democracy. Het is een boeiende leren-door-ervaring tweedaagse die me heel wat inzichten geeft over hoe besluitvormingsprocessen kunnen verlopen met de groep als focus. Deze methode is ontwikkeld door Myrna Lewis in Zuid Afrika na de apartheidsperiode. Machtsverschuivingen waren de aanleiding om goed door te denken en te gaan oefenen in hoe je in democratische besluitvoming de wijsheid van de stem van de minderheid kan meenemen. In Deep democracyprocessen werken we toe naar consensus. Maar dat vraagt tijd en arbeid, merkte ik vandaag al. Groepen moeten die processen ook wat gewoon worden; het is misschien ook niet cultuureigen te denken vanuit het collectief ipv vanuit deel uitmaken van een groep. Net over dit idee les ik vanmorgen op de lange treinrit naar Utrecht in een fijn boek Presence waarin oa Peter Senge en Otto Scharmer (van Theory U) op zoek gaan naar wat nu maakt dat mensen echt gaan veranderen. Essentieel voor hen hierin is dat we ons beeld op organisaties veranderen en van een mechanistische visie waarin we groepen, organisaties,instituten en de samenleving zien als de som van delen die een geheel vormen naar een meer organische visie op collectieven als levende systemen waar verandering zich ontwikkelt in lijn met wat de omgeving nodig heeft of vraagt. Vanuit angst of bezorgdheid blijven we in de veilige cocon van het eigen gelijk en vormen we cirkels van reactief denken die kleine aanpassingen toelaten, maar geen rekening houden met wat de wereld vandaag nodig heeft en zo gaan we disharmoniëren. Als we in een proces van diepgaander leren willen terechtkomen waardoor echte verandering mogelijk wordt moeten we ons veel bewuster worden van het groter geheel en onze acties meer ten dienste stellen van dit groter geheel. Het is een broodnodige pardigmashift.
Net ook die elementen maken de kern uit van een ongoing gesprek dat ik met Gunilla de Graef begonnen ben (of liever verdergezet heb, want we werken al jarenlang samen). We zijn op zoek naar wat nu essentieel een verschil uitmaakt. Na al het training geven in interculturele communicatie het intercultureel competenter maken van mensen via coaching en intervisie komen we soms tot de slotsom dat het over heel fundamentele zaken gaat die een mens mens maken en die een samenleving een goede plek om te leven maken. Noem het respect, misschien soms zelfs be-leef-dheid en de durf om met elkaar de dialoog aan te gaan. In de Deep Democracy training had Jitske Kramer het over twee metaskills: compassie en neutraliteit. In het boek Presence heeft men het over vertrouwen en nederigheid. Martha Nussbaum spreekt over het ontwikkelen van empathie en veerkracht. Allemaal wijze mensen die het toverwoord zeker niet hebben gevonden waar bij wie het fijn vertoeven is om even zelf te reflecteren en energie op te doen om verder aan de slag te gaan.
In deze samenleving ontmoeten we mensen die zinvolle experimenten ondernemen. Enkele van hen hebben we de afgelopen jaren ook mogen begeleiden op hun tocht. Wat we van hen nu leren is dat zij die echt zaken ondernemen putten uit een levensenergie die hen zeer bewust in het leven doet staan. Misschien is dit wel de A+ van het interculturele competentiemodel dat we ontwikkelden. En die A+ kan gevoed worden door inter-culturele ontmoetingen of shocks, door stil te staan en routines te onderbreken, door je eigen denken en doen te heroriënteren vanuit een wij-denken en doen.
Citaat van W. Brian Arthur van het Santa Fe Institute: "Iedere verregaande vernieuwing is gebaseerd op een inwaartse ontdekkingstocht naar een diep gelegen plaats, waar het weten aan de oppervlakte komt."
Wordt vervolgd...
Fanny
