Migratie is van alle tijden, maar de diversiteit van onze maatschappij kent vandaag een hoogtepunt; deze superdiversiteit roept bij vele mensen onzekerheid op, verwarring, angst en weerstand. Kan liefde daar een antwoord op bieden?
In de praktijk van de zorg vandaag doen hulpverleners het ‘anders’. Vaak worden zij gezien als soft, naïef, idealistisch. Wat als zij nu net de praktijken laten zien en de talenten ontwikkelen die we nodig zullen hebben in de samenleving van morgen? Zelf zeggen ze dat ze heel gewone dingen doen, maar in deze context en in de organisaties waar zij werken zijn zij ware helden. Zoals Rosa Parks, de vrouw die ten tijde van de rassensegregatie in de VS bleef zitten op de bus. Ze plantte zo de kiem van wat later een burgerrechtenbeweging zou worden. Zij is een held en ik ontmoet in mijn werk als coach en trainer veel van die helden in de zorg. Zij ontwikkelen LOVE-talenten en beoefenen PEACE-praktijken. Laat me jou een verhaal vertellen:
Jaren geleden gaf een professor aan de John Hopkins Universiteit (Baltimore, VS) zijn studenten de volgende opdracht: ga naar de sloppenwijken. Neem 200 jongens tussen 12 en 16 jaar oud, onderzoek hun achtergrond en omgeving. Voorspel dan hun toekomstkansen.
De studenten doken in statistieken, praatten met de jongens, analyseerden data en kwamen tot de conclusie dat 90% van deze jongens enige tijd in de gevangenis zouden doorbrengen.
Vijfentwintig jaar later gaf de professor een andere groep studenten de opdracht om deze voorspelling te gaan testen. Zij gingen terug naar dezelfde plaats. Sommige jongens van toen, nu mannen geworden, leefden daar nog steeds, sommigen waren gestorven, sommigen verhuisd, maar ze vonden 180 van de 200 jongens uit oorspronkelijke onderzoekspopulatie. Ze stelden vast dat slechts 4 jongens van deze groep ooit in de gevangenis hadden gezeten.
Hoe kwam het dat deze mannen die nochtans opgroeiden in een broedplaats van misdaad zo’n verrassend goede score haalden? Aan deze onderzoekers werd voortdurend verteld: “Wel, er was een leerkracht…”
Ze gingen hierop door en ontdekten dat het in 75% van de gevallen ging om dezelfde vrouw. De onderzoekers gingen naar deze leerkracht, die ondertussen in een rusthuis voor gepensioneerde leerkrachten woonde. Ze vroegen haar hoe zij zo’n indrukwekkende invloed had gehad op deze kinderen? En of zij hen een reden kon geven waarom deze jongens zich haar zo herinnerden. “Nee”, zei ze,” ik weet het niet”. En dan, de jaren overschouwend, zei ze mijmerend, meer tegen zichzelf dan tegen de onderzoekers: ”Ik zag die jongens graag.”In de zorg moeten we CARE weer centraal stellen naast CURE. Een doorgedreven patiëntgerichte benadering, waarbij we uitgaan van de echte noden en behoeften van wie onze zorg nodig heeft in plaats van een evidencebased benadering die er vooral op gericht is de professionals in te dekken tegen schadeclaims en hun werkuren te verantwoorden. We lopen vast in ons zorgsysteem. De vele helden die ik ontmoette, kleuren buiten de lijntjes, lappen soms regels aan hun laars en doen wat zij aanvoelen als ‘het goede’. Fatsoenlijke zorg voor fatsoenlijke mensen, is dat niet de bottomline waar het op neerkomt, ook voor de zorg in een superdiverse samenleving? Laten we even kijken naar een voorbeeld:
Een thuisbegeleidster in de psychiatrie vertelt me het volgende verhaal. Een patiënt bij wie ze al een tijdje aan huis kwam, begint seksueel getinte toespelingen te maken op hun relatie. Aanvankelijk is ze geschokt en weet ze niet wat te doen hiermee. Tot ze deze opmerkingen echt serieus neemt en met de man in gesprek gaat en de onderliggende seksuele behoefte duidelijk wordt. De thuisbegeleidster beseft dat ze zoveel om deze man geeft dat ze hem niet aan het prostitutiemilieu wil overlaten om aan zijn behoefte te voldoen. Zij zoekt en vindt professionele seksuele hulpverlening. Dit zit niet in haar taakomschrijving, noch is het een interventie die haar organisatie actief zou ondersteunen, maar ze doet het, uit respect, voor hem.Deze hulpverleenster getuigt van Ootmoedigheid, een combinatie tussen beroepseer en de nederigheid om je eigen referentiekader in vraag te durven stellen. Het is één van de LOVE-talenten die ik benoem in het boek ‘Mijn held is een hulpverlener’.
Het zijn net deze verschilvragen, deze ontmoetingen met wie verschillend is, de uitdagingen van het omgaan met andere waarden en normen, die ons uitnodigen de essentie van wat zorg is terug onder de loepe te nemen. En zo ervoor te zorgen dat er een gepast zorgaanbod is voor iedereen in deze samenleving. Graag ‘soft’ en liefdevol … als dat al niet meer kan in de zorg?!
Meer weten?
Lees het boek - Boek een lezing - Schrijf je in voor de vormingsreeks ‘zorg en zelfzorg in een superdiverse samenleving’. Alle info op www.goes-thing.be
